Atıkların Düzenli Depolanması Genelgesi

2014-04-22 21:43:00

T.C.

ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI

Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü

Söğütözü Cad. 14/E 06560 Beştepe/ANKARA

Tel: 0 (312) 207 50 00 Faks: 0 (312) 207 64 46 Elektronik Ağ : www.cevreorman.gov.tr

SAYI : B.18.0.ÇYG.0.04.00.01/

KONU : Atıkların Düzenli Depolanmasına

Dair Yönetmeliğe İlişkin Genelge

GENELGE

(2010/…)

Bakanlığımca 26/03/2010 tarihli ve 27533 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 01/04/2010 tarihinde yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik ile atıkların düzenli depolama yöntemi, bertarafına ilişkin teknik, idari hususlar ve uyulması gereken genel kurallar belirlenmiştir.

Yönetmelikte belirtilen usul ve esasların sağlanması, yapılan çalışmaların uygunluğunun yetkili otoritelerce onaylanması, çevre ve insan sağlığının korunması bakımından büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle yönetmelik uygulamalarında aşağıdaki esaslara uyulacaktır.

Sınıflarına göre düzenli depolama tesislerine kabul edilecek ve edilmeyecek atıklar

1.Yönetmeliğin 9 uncu maddesi 2. fıkrasında tanımlanmış olan atıklar ile Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği kapsamında tanımlanan ambalaj atıkları, I., II. ve III. sınıf depolama tesislerine kabul edilmez. Atıklar, atık kabul kriterlerini sağlamak üzere seyreltilmez veya karıştırılmaz.

2. Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin yürürlüğe girmesi ile Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43 üncü maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır. Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik 9 uncu maddesi (c) bendinde yer alan hükümlere göre ön işleme tabi tutulmayan tıbbi atıklar düzenli depolama tesislerine kabul edilemezler. Sterilizasyon işlemi tıbbi atıklar için kabul edilen ön işlem metodudur. Tıbbi atıkların sterilize edilmeden düzenli depolama alanlarına kabul edilmesi yasaktır. Tıbbi atıklar, mevcut tıbbi atık düzenli depolama lotlarına ve II. sınıf düzenli depolama alanlarına ancak sterilize edildikten sonra kabul edilebilirler.

3.Atıkların düzenli depolama sahalarına kabul edilmeden önce kaynakta ayrı toplama işlemi dahil olmak üzere hacmini ve/veya tehlikelilik özelliklerini azaltmak, atık yönetimini kolaylaştırmak veya geri kazanım oranını artırmak maksadıyla uygulanan her türlü fiziksel, ısıl, kimyasal veya biyolojik işlem ön işlem olarak tanımlanır. Mevzuat kapsamında kaynakta ayrı toplama, toplama ayırma tesisi ve geri kazanım tesislerindeki hacim azaltma, atık yönetimini kolaylaştırmak maksadıyla uygulanan fiziksel işlemler olup bahse konu işlemler ön işlem olarak kabul edilir.

Fiziksel ön işlem tesislerinin yanı sıra kimyasal ve biyolojik işlemler olan kompost, biyometanizasyon, termal işlemler de ön işlem tesisleri olarak değerlendirilir. Arıtma çamurları için susuzlaştırma asgari ön işlem olarak kabul edilir. Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin “Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer alan işletmelerin, çevre izni veya çevre izin ve lisansı alması zorunludur.” Bu kapsamda “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliği”nin Ek-1 ve Ek-2 listesinde yer alan ön işlem tesisleri için çevre izni veya çevre izin ve lisansı alınmalıdır. Birden fazla ön işlem tesisi olan entegre katı atık bertaraf tesislerinin tümü için tek bir lisans alınır.

4.Yönetmeliğin 9 uncu maddesi gereğince düzenli depolama tesislerine sıvı atıkların kabul edilmesi yasaktır. Atıkların düzenli depolama tesislerine kabulünde tesiste depolanacak atıkların nem içeriği konusunda, tesisin durumunun ve işletme şartlarının göz önünde bulundurularak tesis işletmecisi tarafından karar verilmesi gerekmektedir. Bununla beraber, Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK-IV’ünde tehlikesiz olarak sınıflandırılan arıtma çamurlarından, Yönetmelik Ek-2’de Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK) sınır değerini sağlayamayanlar için;

- Yönetmelik Ek-2’de verilen diğer tüm parametreleri sağlaması (sınır değer artırımları için Bakanlıkça ayrıca izin verilebilir),

- Ağırlıkça en az %50 kuru madde ihtiva etmesi,

- Ön işleme tabi tutularak kötü kokunun giderilmesi,

- Atığın kararlı hale getirilmesi,

kaydıyla II. Sınıf düzenli depolama alanına kabulünde 1/1/2015 tarihine kadar Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK) sınır değerine uygunluk aranmamaktadır.

Bu tür arıtma çamuru olan atık üreticilerinin atıklarındaki Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK) parametresini düşürmek için yatırımlarını planlaması ve yukarıda verilen tarihten önce yatırımlarını faaliyete geçirmeleri gerekmektedir.

5. Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin yürürlüğe girmesi ve Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin 22 ve 39 uncu Maddelerinin yürürlükten kaldırılmasıyla Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ek-11A yürürlükten kaldırılmış olup, düzenli depolama tesislerine kabul kriterlerine ilişkin analiz, Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin Ek-2 Atık Kabul Kriterleri’ne göre yapılmalıdır. Yönetmelik ile analiz yöntemine herhangi bir değişiklik getirilmemiş olup, sıvı/katı oranı (L/S) TAKY Ek-11 A’da olduğu gibi 10 lt/kg alınarak hesaplanmalıdır. Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce TAKY Ek-11 A’ya göre yapılan analizler prosesin değişmediğinin beyan edilmesi kaydıyla kabul edilir.

6. Yönetmeliğin Ek-2 Atık Kabul Kriterleri’ne göre bazı sınır değerlerin aşılması durumunda, depolama tesisi ve çevresinin özellikleri dikkate alınarak sızıntı suyu da dâhil olmak üzere oluşabilecek emisyonların çevreye ilave bir risk getirmeyeceğinin işletmeci tarafından bu Genelgenin Ek-3’ünde verilen risk değerlendirmesi yapılarak belgelenmesi halinde, atık sahibinin talebi üzerine Bakanlık, her bir durum bazında sınır değer artırımları dâhilinde, atığın belirlenen tesise kabul edilmesi için izin verebilir. Mesela Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin Ek-2’sinde yer alan tablolarda 3 kat artırımına izin verilen bir parametre için sınır değer 50 mg/lt ise, söz konusu parametre için azami 150 mg/lt’ye kadar sınır değer artırımı uygulanabilir. Sınır değer artırımları bir üst depolama sınıfı için belirlenen değeri aşamaz.

7. Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik Ek-4 Atık Listesinde verilen bazı tehlikeli atıklar reaktif olmaması, granüler olması ve Yönetmeliğin Ek-2 B’sinde verilen sınır değerlere uygun olması kaydı ile II. Sınıf Düzenli Depolama Tesislerinde depolanabilir. Bu tür atıklar tehlikeli olarak nitelendirilmelerine rağmen düzenli depolama ile bertaraf edilmesi durumunda sızıntı suyu ile kirlilik oluşturmadığına dair özütleme analizi gereklidir. Bu aşamada Yönetmeliğin Ek-2 Atık Kabul Kriterleri’nde II. Sınıf Düzenli Depolama Tesislerinde depolanabilecek kararlı ve reaktif olmayan tehlikeli atıklar için de sınır değerler verilmektedir. Bu tür atıklar için TOK ve pH değerleri de ölçülmeli ve sınır değer sağlanmalıdır.

8.Yönetmeliğin Ek-2 Atık Kabul Kriterleri’ndeki parametrelerden 7 türdeş PCB; “Ballschmiter türdeşleri” olarak da bilinen 28 (2,4,4'-Triklorobifenil), 52 (2,2',5,5'-Tetraklorobifenil), 101 (2,2',4,5,5'-Pentaklorobifenil), 118 (2,3',4,4',5-Pentaklorobifenil), 138 (2,2',3,4,4',5'- Hekzaklorobifenil), 153 (2,2',4,4',5,5'-Hekzaklorobifenil) ve 180 (2,2',3,4,4',5,5'- Heptaklorobifenil) türdeşleridir.

Düzenli Depolama Tesislerine Atık Kabul İşlemleri

9. Düzenli depolama sahalarına atık kabulünde temel özelliklerin belirlenmesi, uygunluk testi ve tesiste doğrulama olmak üzere 3 aşamalı kontrol süreci uygulanacaktır. Yönetmeliğin “Testler ve Numune Alma Metodları“ başlıklı Ek-1’e göre temel özelliklerin belirlenmesi için numune alınması, testlerin yapılması ve uygunluk testleri 5/9/2008 tarihli ve 26988 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlik Yönetmeliği kapsamında Bakanlıkça yetki verilen laboratuvarlar tarafından yapılmalıdır. Atığın üretildiği ilde, numune alınması işlemi öncelikle Bakanlıkça yetki verilen laboratuvarlarca, ilde bu tür laboratuvar bulunmaması durumunda İl Çevre ve Orman Müdürlüğü gözetiminde diğer kurum/kuruluşlarca (Tarım Bakanlığı vb.) yetkilendirilmiş laboratuvarlarca, atığın üretildiği ilde, herhangi bir kurumca yetkilendirilmiş laboratuvar bulunmaması durumunda İl Çevre ve Orman Müdürlüğü teknik personelince yapılır.

10. Düzenli depolama tesisinde doğrulama testleri, işletmeci tarafından tesise gelen atığın temel özellikleri belirlenen ve uygunluk testi yapılan atıkla aynı atık olduğunu kontrol etmek maksadıyla yapılır. Bu testler Genelgenin 6’ncı maddesindeki hükümlerden muaftır.

11. Belediye atıkları ve Yönetmelik Ek-2’de III. sınıf depolama tesisine teste tabi tutulmaksızın kabul edilebilecek atıklar başlığı altında listelenen atıklar Genelgenin 9’uncu maddesinde belirtilen üç aşamalı analizden muaftır. Ancak, düzenli depolama tesislerine kabul edilmeyecek atıklar ve atık işleme ve atık kabul işlemlerinde uyulması gereken genel kuralların açıklandığı Yönetmeliğin 9 uncu ve 18 inci maddelerine uyulması zorunludur.

12. Temel özelliklerin tanımlanması, atığın depolanacağı düzenli depolama sınıfının belirlenmesi maksadıyla atık üreticisi tarafından bu Genelgenin 5’inci maddesine uygun olarak yapılır veya yaptırılır. Atık üreticisi, aşağıdaki bilgileri sağlar:

a. Atığın kaynağı,

b. Atığın ortaya çıkmasına yol açan üretim süreci ile ilgili bilgiler, bu üretim sürecine

dahil olan başta hammaddeler olmak üzere girdilere ilişkin bilgiler,

c. Atığın Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik EK-IV Atık Listesinden

tespit edilecek kodu,

d. Atığın Atık Listesinde (M) pozisyonu muhtemel tehlikeli atık olması durumunda Atık

Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek-III’ünde belirtilen tehlikelilik özellikleri ile ilgili bilgiler (Malzeme Güvenlik Bilgi Formları, varsa daha önce yapılmış analizler, v.s.),

e. Atığın bileşimi,

f. Atığın fiziksel özellikleri (kokusu, rengi, kıvamı),

g. Yönetmelik Ek-II düzenli depolanabilme kriterlerine göre yapılacak analizi (özütleme

kriterleri ve orijinal atıkta bakılacak parametreler),

h. Atık üreticisi tarafından atığın Yönetmeliğin 9’ uncu maddesinin 3 üncü bendinde

verilen düzenli depolama sahalarına kabul edilmeyecek atıklar kapsamında olmadığına dair verilecek beyan,

i. Atığa uygulanmış veya uygulanacak ön işlem,

j. Ön işlemin mümkün olmaması veya ön işlemin geri kazanım şeklinde yapılması halinde ekonomik olmaması durumunda Üniversitelerin ilgili bölümlerinden bu atık için veya aynı nitelikte atık için alınmış konuya ilişkin rapor,

k. Atığın gönderilmesinin planlandığı düzenli depolama tesisi işletmecisi tarafından ikinci aşama kontrolde yaptırılacak uygunluk testlerinin kapsamı (özütleme testi mutlak surette yer almalı, atığın durumuna göre başka parametreler de kapsama alınabilir) ve sıklığı (yılda en az bir kez olmak üzere) ile atığın bertaraf edileceği depolama tesisi sınıfına ilişkin üniversitelerin ilgili bölümlerinden ya da ilgili analizleri yapmak üzere 5/9/2008 tarihli ve 26988 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlik Yönetmeliği kapsamında Bakanlıkça yetki verilen laboratuvarlardan alınmış rapor,

l. Üçüncü aşama kontrolde yine işletmeci tarafından yaptırılacak tesiste doğrulama testi için tespit edilen kolay ve kısa sürede sonuç veren parametreler.

13. Uygunluk Testi, atığın temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesi için yapılan test sonuçlarının Ek-2’de belirtilen kabul kriterleri ile uygunluk gösterip göstermediğinin belirlenmesi maksadıyla işletmeci tarafından yaptırılır. Uygunluk testi, tesise gönderilmesi planlanan her atık için yapılmaz. Yılda en az bir kez olmak kaydı ile temel özelliklerinin tanımlanması aşamasında belirlenen sıklıkta ve kapsam dâhilinde uygunluk testi yapılır. Uygunluk testi kapsamında, özütleme testi mutlaka yapılır. Bunun dışında temel özelliklerin tanımlanması aşamasında belirlenmiş başka parametreler varsa onların da analizleri yapılır. Atığın özelliği gereği depolanmasında alınması gereken herhangi bir ek önlem varsa atık sahibi tarafından işletmeciye bildirilir.

14. Temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesi ile Uygunluk Testi yapılması aşamalarında atıklar; düzenli olarak aynı proses sonucunda üretilen atıklar, düzenli olarak üretilmeyen atıklar, olmak üzere iki kategoride değerlendirilir ve buna göre test işlemleri yapılır.

a) Atıklar; atığın üretildiği proses ve tesisler hakkında yeterli bilginin bulunduğu, işleme giren hammaddelerin ve prosesin iyi tanımlandığı, atık sahibinin tesisinde özellikle hammadde veya proses değişikliği olduğunda depolama tesisi işletmecisine bildirerek tüm gerekli bilgileri sağladığı durumlarda “düzenli olarak aynı proses sonucunda üretilen ve karakteristikleri değişken olmayan atıklar” olarak kabul edilir. Bu tür atıklar için temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesi testi her atık sevkiyatında yapılmaz. Ancak yılda en az bir kez tekrarlanması gerekir. Uygunluk testi her atık sevkiyatında yapılarak tesise kabul edilecek atığın temel özellikleri belirlenmiş atık olup olmadığını kontrol maksadıyla yapılır.

b) Aynı tesiste ve aynı proses sonucunda üretilmemiş olan atıklar ve bileşimi belirli olmayan atıklar “düzenli olarak üretilmeyen atıklar” olarak kabul edilir. Bu tür atıkların her partisi için münferiden olmak üzere temel özellikler tespit edilir. Bu aşamada, temel özelliklerin tanımlanması ve nitelendirilmesinde yer alan tüm aşamalar yerine getirilir. Bu nedenle uygunluk testinin her atık sevkiyatında yapılmasına gerek yoktur.

c) (a) ve (b) bendleri için tesiste doğrulama testi yapılır.

15. Tesiste doğrulama, atık tesise ulaştıktan sonra, depolama işlemine alınmadan önce atık üreticisi tarafından işletmeciye verilen temel özellik ve analiz bilgilerinde yer alan atık ile aynı olduğunun tesis işletmecisi tarafından doğrulandığı bir süreçtir. Bu süreçte, atığa ilişkin belgeler kontrol edilir, atık gözle kontrol edilir ve temel özelliklerin tanımlanması aşamasında tespit edilen kolay ve kısa sürede sonuçlanan testler, işletmeci tarafından atık depolama tesisine kabul edilmeden önce yapılır. İşletmeci tarafından her parti atıktan numune alınır. Bir atığın miktarının çok olması nedeniyle birden fazla araçla, fakat aynı anda tesise sevk söz konusu ise ve bu durum atığa ilişkin belgelerle ibraz ediliyor ise tek bir numune alınarak tesiste doğrulama testi yapılması yeterlidir. Tesise gelen atık, temel özelliklerin tanımlanması ve uygunluk testlerinde belirtilen atık değilse, atık tesise kabul edilmez ve durum işletmeci tarafından vakit geçirilmeksizin tesisin bulunduğu ilin İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’ne bildirilir. İl Çevre ve Orman Müdürlüğü tesise kabul edilmeyen atığın mevzuata uygun şekilde bertarafının yapıldığının takibinden sorumludur.

Düzenli Depolama Tesislerinin İnşaatı

16. Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden önce uygulama projesi onaylanmış olan tesisler için Yönetmeliğin Geçici 2. ve 3. Maddesi hükümleri uygulanır. Söz konusu projeler Yönetmeliğin 16’ıncı maddesinde belirlenen depo tabanı geçirgenlik ve kalınlık özelliklerinden muaf olup bu özellikler uygulama projesinde belirlenen şekliyle yapılır.

17. Bakanlık tarafından uygun görüş verilerek işletilen düzenli depolama tesislerinde daha önce uygulama projeleri Bakanlıkça onaylanmış fakat inşa edilmemiş düzenli depolama lotlarının uygulama projeleri bu yönetmeliğe göre revize edilerek yeniden Bakanlık onayına sunulacak ve yeni lot inşaatları da yönetmelik hükümleri çerçevesinde yapılacaktır.

18. Yönetmeliğin 16’ıncı maddesinin 3 üncü fıkrasında; “Jeolojik geçirimsizlik tabakasının ikinci fıkrada verilen koşulları doğal olarak sağlayamaması halinde; bu tabaka yapay olarak oluşturulur ve jeomembran kullanılarak güçlendirilir. Geçirimsiz mineral malzeme ile yapay olarak oluşturulacak geçirimsizlik tabakasının toplam kalınlığı 0,5 metreden az olamaz.” hükmü ile yönetmeliğin 16’ıncı maddesinin 2 inci fıkrasında belirtilen depo tabanının kalınlık ve geçirimsizlik değerinde olmaması koşullarında yapay olarak oluşturulacak olan jeolojik geçirimsizlik tabakası tanımlanmıştır. Yapay jeolojik geçirimsizlik tabakasında kil ve kil özelliği içeren malzemeler iki tabaka halinde uygun nemlendirme ve sıkıştırma ile toplam en az 50 cm olacak şekilde uygulanır. Düzenli Depolama Tesisi depo tabanında jeosentetik kil ve benzer yapay geçirimsizlik malzemelerinin kullanılması durumunda yine 50 cm kalınlığın sağlanması zorunludur. Yönetmeliğin 16’ıncı maddesinin 2 inci fıkrasında belirtilen depo tabanı asgari geçirgenlik ve kalınlık özelliklerini doğal olarak sağlayan I. ve II. Sınıf düzenli depolama tesislerinde zemin geçirimsizlik tabakası jeomembran kullanılarak güçlendirilir.

19. Yönetmeliğin 16. Maddesi 3. fıkrasında yer alan jeomembranın yoğunluğu 941-965 kg/m3, drenaj tabakasında kullanılacak olan çakılın CaCO3 içeriği ≤ % 20 olacak şekilde uygulanır.

Lisans Başvurusu

20. Atıl yatırımların engellenerek ülkemiz kaynaklarının etkin kullanımının sağlanması ve atık yönetimi planları doğrultusunda yatırımların gerçekleştirilmesinin temini için düzenli depolama tesisi kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler tarafından, yer seçimi aşaması tamamlandıktan sonra kurmayı planladıkları tesisle ilgili kısa ve genel bilgiler ve bu bilgiler doğrultusunda hazırlanacak ön fizibilite Bakanlığa sunularak uygun görüş alınır. Tesise ilişkin kısa ve genel bilgilerde; sahanın uygunluğu, en yakın yerleşim birimlerine olan mesafeleri, arazi koordinatları, arazi kapasiteleri-depolama hacmi, düzenli depolama sahasının büyüklüğü, mülkiyet durumu, tesisin tahmini ömrü, tesis sınıfı, belediye atıklarının depolanacağı II. Sınıf tesis olması durumunda hizmet vereceği nüfus ve belediyeler, depolanacak atık türleri, atık miktarı, tesiste yer alacak üniteler varsa proje kapsamında kurulması planlanan diğer ünitelerle ilgili bilgiler ve Bakanlıkça istenecek ilave bilgiler yer almalıdır.

21. Yönetmeliğin 11 inci maddesi (b) bendi kapsamında lisans başvurusunda ÇED Olumlu / ÇED Gerekli Değildir belgesi bulunan tesislerin uygulama projelerinin Bakanlıkça onaylanması ve tesis inşaatının Bakanlığın belirlediği usulde denetlenerek tamamlanması, Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre geçici faaliyet belgesi için müracaat etmesi ve geçici faaliyet izni süresi içerisinde Bakanlığa sunulacak izleme raporları ve kapatma planı ile lisans müracaatında bulunması gerekir. Nihai ÇED raporu ile birlikte uygulama projesi raporu ve detay çizimler Bakanlığımıza onaylanmak üzere sunulur.

22. Bakanlığımızdan lisanslı olmayan mevcut düzenli depolama tesisleri, 01/04/2011 tarihine kadar lisansa müracaat etmekle yükümlüdür. Bunun yanı sıra, Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce ilgili mevzuat kapsamında ayrı ayrı alınmış lisans olsa dahi depolama tesisi için ilk lisans müracaatında Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır.

23. Yönetmelik Geçici 2. Maddesi kapsamında mevcut tesislere ilişkin, genelge ekinde yer alan işletme planı ile uyumlu, düzeltici faaliyetleri de içeren bir iyileştirme planı en geç 01/12/2010 tarihine kadar hazırlanarak Bakanlığa sunulur. İyileştirme planı, işletme planı ile birlikte Yönetmeliğin 6. Maddesinde yer alan düzenli depolama tesislerinde genel olarak alınacak önlemler ile Yönetmeliğin 10. Maddesi, 1. fıkrasında belirtilen hususları içermelidir.

24. Yönetmelik Geçici 2. Maddesi kapsamında tesiste iyileştirme yapılamayacağına kanaat getirilmesi durumunda, Yönetmeliğin altıncı bölümünde verilen kapatma ve kapatma sonrası bakım sürecine uygun olarak, sahanın mevzuata uygun bertaraf yönteminin ortaya konulduğu iş termin planı, Bakanlık onayına sunulur. Bakanlık tarafından onaylanan iş termin planı doğrultusunda tesis kapatılır.

25. Uygulama projesi Bakanlıkça onaylanan tesisin inşaatı, uygulama projesi ve teknik şartnamesine uygun olarak Bakanlığın belirlediği usul ve esaslar çerçevesinde denetlenir. Denetleme raporu aylık olarak Bakanlığa bildirilir. Düzenli depolama tesisi inşaatı süresince Bakanlığa sunulacak denetleme raporları ve inşaat bitiminde sunulacak işletme planı uygun bulunan ve İl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından Uygunluk Yazısı verilen tesis için Bakanlıkça “Düzenli Depolama Tesisi Onay Belgesi” düzenlenir. İl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından verilen Uygunluk Yazısı Bakanlığımıza da iletilir. İnşaatı tamamlanan tesislerin işletmeye alınması için Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümlerinde istenen belgeler ile Bakanlığa geçici faaliyet belgesi müracaatında bulunulur. Yönetmelik kapsamında geçici faaliyet belgesi alan tesisler izleme raporlarını Bakanlığa sunar ve tesisin durumu göz önünde bulundurularak çevre lisansı süreci tamamlanır.

26. Belediyece ruhsatı verilmiş olan tesisin geçici faaliyet belgesi süresi içerisinde değerlendirilip uygunluğunun belirlenmesi hâlinde Bakanlıkça lisans verilir. Yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmaları tarafından hazırlanacak izleme raporları geçici faaliyet belgesi süresince en az 1 defa sunulacak ve aşağıdaki bilgileri içerecektir;

a) Sızıntı sularından ve yağış sularından dolayı tesiste olabilecek olumsuzlukları engellemek maksadıyla gerekli önlemleri almak için meteorolojik verilerin takibi ve işletme sürecinde Yönetmelik Ek-4’te listelenen veriler,

b) Depolanacak atığın yeraltı suyuna etkilerini belirlemek ve depolama tesisi işletmeye girmeden önce gelecekteki alınacak numunelere referans değerler oluşturması maksadıyla Yönetmeliğin 24. maddesi gereğince yapılan örnekleme sonuçları,

c) Yeraltı suyu seviyesi ölçümleri,

d) Yeraltı suyu kalitesinin izlenmesi, (izlemeye ilişkin numune alma, analiz sıklığı ve analizde bakılacak parametreler ilgili mevzuat -10.10.2009 tarih ve 27372 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metodları Tebliği- hükümlerine göre belirlenir ve uygulanır.)

e) Sızıntı suyundan ve sahada mevcut olması halinde yüzeysel sulardan numune alma işlemleri ve analiz sonuçları, (Numune alma işlemleri temsil edici noktalarda yapılır.

İşletme planında belirlenecek olan sızıntı suyunun depolama alanından çıkış noktasından ISO 5667-1 Numune Toplama Teknolojisi Genel İlkelere göre numune alınır ve analiz yapılır. Numune alma sıklığı işletme planında belirlenir, yönetmelik Ek-5 uygulanır.)

f) Sızıntı suyu numune alma sıklıkları, niteliği ve ölçülecek parametreler, (ölçülmesi gereken parametreler depolanmış atığın kompozisyonuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir.)

g) Yüzey sularının izlenmesi, (biri menbada diğeri mansapta olmak şartıyla ve akıntı yönünü de dikkate alarak en az iki ayrı noktada yapılır. Yüzeysel suların kalitesinin izlenmesine ilişkin numune alma, analiz sıklığı ve analizde bakılacak parametreler Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metodları Tebliği hükümlerine göre belirlenir ve uygulanır.)

h) Depo gazı kontrolü ve izlenmesi, (Yönetmelik Ek-5’te listelenen analizler verilen sıklıkta yapılır.) Düzenli depolama tesisinin kontrol ve izleme aşamasında yapılacak analitik işlemler ve/veya analizlerin kalite kontrolü, Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuarları Yeterlik Yönetmeliği kapsamında Bakanlıkça yetki verilen laboratuvarlar tarafından yapılır. Ancak Yönetmelik Ek-V’te istenen depo gazı analizleri (CH4, CO2, H2S, O2 ve H2 emisyonları) bu kapsamda yer almaz. Bu emisyonlar, işletmeci tarafından ölçülerek/ölçtürülerek raporlara yansıtılır.

Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Yönetimi

27. Hafriyat Toprağı İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Yönetmeliği Madde 26’ya göre “Hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının öncelikle kaynağında azaltılması, ayrı toplanması, tekrar kullanılması ve geri kazanılması esastır.” Hafriyat toprağı öncelikle dolgu, rekreasyon, katı atık depolama alanında günlük örtü ve benzeri maksatlarla kullanılır. Bu kapsamda hafriyat toprağı için, Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik’in Madde 2 – (2) (b) bendi gereğince alan ıslahı, restorasyon veya dolgu maksatlı ve düzenli depolama tesislerinde inşaat maksatlı kullanımında, Yönetmelik hükümleri uygulanmaz. Ancak, inşaat ve yıkıntı atıkları öncelikle geri kazanılır; düzenli depolanacak ise, Yönetmeliğin hükümlerine uyulmak zorundadır. 28. 21/05/2010 tarihli 2010/9 sayılı Genelge ekinde yer alan Entegre Atık Yönetim Planı Hazırlama Kılavuzunda Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Yönetim Planı formatı belirlenmiş olup atık yönetim planı bu doğrultuda hazırlanır. Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği kapsamında, hafriyat toprağının, alan ıslahı, restorasyon veya dolgu maksatlı kullanımına izin vermeye yetkili kurumlar, yapılacak başvuruları incelemek ve sonuçlandırmak maksadıyla başvuru sahibi tarafından bu genelgenin 20. ve 29. maddesinde belirtildiği şekilde atık yönetim planı ile uyumlu olduğunu gösteren raporu İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne sunarak uygun görüşü alır ve izin verilen tesisler için Genelge Ek-2’de verilen Hafriyat Toprağı Sahası/Geri Kazanım Tesis Belgesini düzenler.

29. Hafriyat toprağı sahaları, toprak işlenmesine elverişli ve üretim potansiyeli yüksek olan arazilerle, sulu tarım ve bağ-bahçe olarak kullanılan arazilerin veya sınıfı ne olursa olsun iklim özelliklerinden yararlanılarak tarımsal üretime ayrılan arazilerde, içme, sulama ve kullanma suları rezervuarlarının mutlak ve kısa mesafeli koruma alanlarında kurulmaz. Taşkın riskinin yüksek olduğu yerlerde, yağmur sularının akışını engelleyecek vadilerde veya dere yataklarında, heyelan, çığ ve erozyon bölgelerinde hafriyat toprağı sahalarının kurulmasına ve işletilmesine müsaade edilmez. Hafriyat toprağı sahalarının en yakın yerleşim birimine olan uzaklığı 200 metre (iki yüz), mezarlıklara olan uzaklığı ise 100 (yüz) metreden az olamaz. Güvenlik bariyeri oluşturulmuş sahalarda hafriyat toprağının kabul birimi, işletme binası ve kantar bulunur.

Bilgilerinizi ve uygulamanın yukarıda belirtilen esaslara göre yapılması hususunda gereğini rica ederim.

Prof. Dr. Veysel EROĞLU

Bakan

Pdf Olarak İndirmek İçin Tıklayınız »